گبه چیست ؟ گبه ماشینی و دستباف

۱۰ ارديبهشت ۱۴۰۲
چاپ صفحه
گبه چیست ؟ گبه ماشینی و دستباف

گبه نامی آشنا برای اغلب ایرانیان است و حتی افرادی که در تشخیص فرق گبه با فرش یا گلیم نیز تبحر ندارند، حداقل یک‌بار نام آن را شنیده‌اند. جالب است بدانید؛ تا پیش از دهه ۸۰، گبه به‌صورت یک محصول تجاری وارد کشورهای غربی نشده بود؛ زیرا طراحی آن را بسیار ساده می‌پنداشتند و تصور می‌کردند که ارزش واردات و تجارت را ندارند. با این‌حال امروزه این محصول، نه‌تنها در ایران و کشورهای شرقی، بلکه در کشورهای غربی نیز یکی از محصولات محبوب در دکوراسیون خانه‌های مدرن است. دوام بالای گبه‌ها در کنار ابعاد کوچک تا متوسط و طراحی‌های زیبا و مینیمال آن‌ها به‌گونه‌ای است که به آسانی دکوراسیون مدرن، حتی دکوراسیون داخلی مدرن غربی را تکمیل و زیباتر می‌کند. به همین دلیل است که در سال‌های اخیر شاهد تولید انواع گبه ماشینی در کشورهای غربی هستیم؛ با این‌حال، هیچ‌کدام از این محصولات، نمی‌توانند جایگزین گبه‌های دستباف ایرانی را بگیرند. چنانچه شما نیز دوست دارید بدانید گبه چیست و چگونه در دکوراسیون استفاده می‌شود؛ این مطلب آقای فرش را تا انتها بخوانید تا به پاسخ سوالات خود برسید.

 

گبه چیست؟

 
چنانچه بخواهیم به‌صورت فنی توضیح دهیم که گبه چیست؛ باید گفت، قالی‌هایی که به آن‌ها گبه می‌گویند، مانند همه فرش‌های شرقی از پشم ساخته می‌شوند و تفاوت آن‌ها این است که توسط بانوان محلی با دست بافته می‌شوند. تولید این نوع فرش، به‌ویژه در جنوب ایران و در نواحی ساکن عشایر قشقایی رواج دارد. گبه‌ها برخلاف فرش‌هایی که در استان‌های فارس، آذربایجان و سایر نقاط ایران گسترش یافته‌اند، ظاهری بسیار مینیمالیستی و بافتی درشت دارند. گبه در فارسی به معنای چیزی خشن و طبیعی است.
گبه‌ها طرح و نقش کمی دارند و اغلب نمایانگر عناصر طبیعی مانند گیاهان و حیوانات هستند. افراد کوچ‌نشین و عشایری که بافنده‌‌های این گبه‌ها بودند، هنگام انتخاب عناصر تزئینی و نقش این فرش‌ها، از محیط اطراف خود الهام می‌گرفتند، به همین دلیل است که گیاهان، حیوانات و نمادهای هندسی را می‌توان در فرش‌های بافته شده چندین قرن پیش دید. امروزه نیز این طرح‌ها به عنوان نماد این‌گونه فرش‌ها حفظ شده است و گبه‌ها را علاوه‌بر نوع بافت خاص آن‌ها، به دلیل طرح‌های آن‌ها می‌شناسند.
در حالی‌که فرش‌های ایرانی با نخ‌های پشمی بسیار نازک تولید می‌شدند که بافتی فشرده و سفت به فرش می‌داد و سبب افزایش تراکم آن می‌شد، فرش‌های گبه با نخ‌های پشمی ضخیم بافته می‌شدند که به صورت متقارن یا نامتقارن گره می‌خوردند. این منجر به تولید فرشی ضخیم‌تر و با ساختاری محکم‌تر می‌شود.
استفاده از الیاف ضخیم، زمان فرآوری فرش را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. حتی بزرگ‌ترین فرش‌ها را هم می‌توان با کمک این روش در چند روز بافت، در حالی‌که ساخت فرش‌های ایرانی ماه‌ها طول می‌کشد.
به همین دلیل گبه‌ها نرم و انعطاف پذیر هستند، به‌طوری که در زمان‌های قدیم‌تر و افراد سنتی از آن‌ها به عنوان پتو یا تشک نیز استفاده می‌کردند. از قالی‌های گبه‌ای که ابعاد کوچکتری داشتند، به‌عنوان زین یا پارچه برای استفاده در داخل چادر نیز استفاده می‌شد.
بسیاری از افراد گبه و گلیم را بسیار مشابه می‌دانند و تا حدودی می‌توان این تصور را درست دانست؛ اما تفاوت‌هایی بین این دو فرش وجود دارد که در ادامه این تفاوت‌ها را توضیح داده‌ایم.
 
 

مشخصات گلیم و گبه

 
گبه، نام نوع خاصی از فرش ایرانی است که طرح آن ساده است و آن را از پشم خالص درست می‌کنند. انواع گبه به‌صورت طبیعی رنگ شده است و در انتهای آن بخشی ضخیم و ریشه‌ای دارد. این نوع قالی‌ها توسط زنان ایل قشقایی ساکن جنوب غربی ایران بافته می‌شود و ارزش بالایی از لحاظ هنری و کاربردی دارد و به‌دلیل دوام بالای آن‌ها، طرفداران بسیاری دارد.
با این‌حال این روزها انواع گبه ماشینی نیز تولید می‌شوند که توسط دستگاه‌های صنعتی تولید شده و برای ساخت آن‌ها از طرح‌های رایج گبه‌ها استفاده می‌شود؛ اما ارزش و کیفیت آن‌ها از نوع دستباف و اصیل گبه، کمتر است و بیشتر جنبه تزیینی دارد و به دلیل قیمت مناسب‌تر آن به عنوان فرش استفاده می‌شود.
گلیم‌ها نیز تا حدود زیادی به گبه‌ها شباهت دارند، در ساخت انواع گلیم دستباف نیز از پشم و موی بز استفاده می‌شود و اخیرا نخ پنبه نیز در تولید آن به‌کار می‌رود. با این‌حال، برخی از گلیم‌های دستباف و ماشینی را از جنس الیاف مصنوعی می‌سازند. گلیم‌ها، برخلاف گبه‌ها، به قوم و محدوده خاصی از ایران محدود نمی‌شوند و در بسیاری از استان‌ها، طرح و نوع خاصی از گلیم وجود دارد. طرح گلیم‌ها، برگرفته از المان‌های طبیعی و اشکال هندسی هستند؛ اما اغلب طرح‌های پرطرفدار و رایج‌تر این محصولات طرح‌های هندسی همچون لوزی، مربع، مثلث و شش‌ضلعی هستند و می‌توان این موضوع را اصلی‌ترین تفاوت طرح‌ گلیم و گبه در نظر گرفت.
 
برای اطلاع از نحوه خرید فرش و مشاهده انواع فرش ماشینی و دستباف مدل های موجود در سایت را بررسی کنید تا تا با خیالی آسوده به فرش ‌هایی با کیفیت کاملاً تضمینی در سراسر کشور دست پیدا کنید.
 

انواع گبه

 
گبه‌ها را می‌توان براساس نوع طرح و بافت آن‌ها دسته‌بندی کرد. برای بررسی انواع گبه از نظر نوع بافت، باید این نکته را در نظر گرفت که فرق فرش گبه با فرش این است که گبه‌ها بافت درشت‌تری دارند و اغلب به روش «فارسی باف» بافته می‌شوند؛ اما می‌توان برخی از گبه‌های بافته شده توسط عشایر را نیز مشاهده کرد که به روش «ترکی باف» بافته شده‌اند.
یک مورد دیگر از فرق گبه با فرش، این است که بافت این دو محصول با یکدیگر متفاوت است و این موضوع به دلیل تفاوت در نوع دار آن‌ها است. برای بافت اغلب فرش‌ها، از دار عمودی استفاده می‌کنند که رایج ترین نوع دار قالی است؛ اما برای تولید گبه‌ها، از انواع دار افقی استفاده می‌کنند که به آن‌ها زمینی نیز می‌گویند و تقریبا این روزها دار افقی برای تولید فرش استفاده نمی‌شود. سایر ابزار و وسایلی که برای بافت فرش و گبه استفاده می‌شود، با یکدیگر مشابه است که از میان می‌توان به دفتین، سیخ پودکشی، قیچی و... اشاره کرد.
انواع گبه براساس طرح آن نیز دسته‌بندی می‌شود که این طرح‌ها، الهام گرفته‌شده از طبیعت هستند. طرح‌های گبه‌ها اغلب انواع مختلف حیوانات، انسان‌ها و کودکان، درختان در شکل‌های مختلف و انتزاعی و... هستند. این طرح‌ها، در عین سادگی، زیبایی و اصالت زندگی بافندگان این طرح‌ها را نشان می‌دهند؛ زیرا این طرح‌ها اغلب بدون نقشه بافته می‌شوند و طرح آن‌ها از قلب و ذهن بافندگان آن ایجاد می‌شود.
دسته‌بندی دیگری که برای انواع گبه‌ها می‌توانیم استفاده کنیم؛ تقسیم آن‌ها به دو نوع کلی گبه ماشینی و گبه دستباف است.
 

گبه دستباف چیست؟


 
گبه‌هایی که توسط بافندگان اصلی یا تعلیم‌دیده توسط بافندگان خبره، بافته می‌شود را گبه دستباف می‌گویند که از ارزش بالایی برخوردار هستند و اصالت آن‌ها حفظ شده است. این انواع گبه، اغلب از جنس پشم خالص هستند؛ با این‌حال ممکن است، بافت آن‌ها به‌صورت دستی صورت گرفته باشد، اما برای کاهش قیمت این محصولات، به‌صورت سفارشی با الیاف مصنوعی تولید شوند.
 

گبه ماشینی چیست؟

 
گبه ماشینی، همچون فرش ماشینی، به‌واسطه اشخاص تولید نمی‌شود و تولید آن در کارخانه‌ها صورت می‌گیرد. این گبه‌ها، به دلیل ماشینی بودن، دارای طرح‌ها و بافت منظم‌تری هستند و اغلب از الیاف مصنوعی و کمتر از پشم خالص تهیه می‌شوند و به همین دلیل قیمت ارزان‌تری دارند و همچون گبه‌های دست‌باف ارزشمند نیستند. با این‌حال، برای استفاده روزانه که فرش دچار اصطکاک و خرابی می‌شود و به‌خصوص برای افرادی که کودک دارند و یا حیوان خانگی نگهداری می‌کنند، گزینه مناسب‌تری نسبت به گبه دستباف هستند.
 
ما امکان خرید فرش ماشینی و فرش دستباف را به صورت اینترنتی در تمام نقاط کشور در فروشگاه بزرگ آقای فرش مهیا کرده‌ایم. می ‌توانید برای مشاهده طرح و نقشه‌‌ ها، قیمت و خرید کلیک کنید.
 

مزایا و معایب گبه

 
همانطور که استفاده از هر محصولی می‌تواند مزیت و یا عیبی داشته باشد، در این بخش می‌خواهیم مزایا و معایب گبه را بیان کنیم. یکی از بارزترین مزایای فرش گبه این است که هم عنصری تزئینی و هم کاربردی در خانه است. استحکام و دوام آن چیزی است که فرش گبه را در بین انواع فرش‌های شرقی منحصر به‌فرد کرده است.
به دلیل آن‌که الیاف پشم استفاده شده در گبه از الیافی که در فرش ایرانی استفاده می‌شود، درشت‌تر است؛ گبه‌ها نیز نسبت به فرش‌های معمولی ضخیم‌تر و راحت‌تر هستند. یک فرش گبه می‌تواند تا ۲.۵ سانتی‌متر ضخامت داشته باشد و جنس پشمی و ضخامت آن سبب می‌شود که گرمای بسیار زیادی داشته باشد. از دیگر مزایای گبه این است که داشتن یک گبه ضخیم در خانه به کاهش صدا کمک می‌کند و بنابراین برای افرادی که در خانه‌های چند طبقه زندگی می‌کنند، بسیار مفید است.
چنانچه علاقمند خرید گبه هستید؛ می‌توان گفت که تقریبا عیبی بر این محصولات وارد نیست؛ با این‌حال از منظر سلیقه‌ای و بصری، برخی از افراد ترجیح می‌دهند از فرش‌ها استفاده کنند و طرح‌های این محصولات را بیشتر می‌پسندند. همچنین می‌توانید برای اتاق‌های خواب یا سالن نشیمن از گبه یا گلیم استفاده کنید تا به این فضاها آرامش ببخشد و در فضاهایی همچون اتاق پذیرایی که ممکن است نیازمند فضایی متداول‌تر باشیم، از فرش‌های دستباف یا فرش‌های ماشینی با تراکم بالا که طرح‌های متنوعی دارند، استفاده کنید.
 

بهترین راه برای خرید گبه

 
برای آن‌که گبه را در دکوراسیون منزل خود استفاده کنید، باید ابتدا انواع طرح‌های آن را مشاهده کنید و همخوانی این طرح‌ها را با فضای داخلی و دکوراسیون منزل خود بسنجید؛ البته خوشبختانه گبه‌ها تقریبا با انواع دکوراسیون‌های مدرن و کلاسیک همخوانی دارند و استفاده از آن‌ها به سلیقه شما بستگی دارد. برای آن‌که بتوانید از طرح‌های مختلف گبه دستباف و گبه ماشینی دیدن کنید و پس از انتخاب مدل موردنظر، آن را خریداری کنید؛ بهترین راهکار این است که در منزل از این طرح‌ها دیدن کنید و به همین دلیل آقای فرش کار را برای شما آسان‌تر کرده است. شما می‌توانید تنها با کلیک بر روی گبه‌ دستباف یا گبه‌ ماشینی، از تنوع هریک از این محصولات دیدن فرمایید.

 

ارسال نظر
کاربر گرامی، برای ارسال نظر روی دکمه روبرو کلیک کرده و نظر خود را ثبت کنید